API là gì?
API là tên viết tắt của cụm từ Application Programming Interface trong tiếng Anh. Chúng được tạm dịch nghĩa là giao diện lập trình ứng dụng và được sử dụng nhiều. Nói một cách khác API là phương thức kết nối các thư viện, ứng dụng khác trong lập trình mạng.
Thuật ngữ này được xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1968. Về sau chúng được lan rộng ra nhiều nước và trở thành 1 phần không thể thiếu trong lĩnh vực công nghệ. API có khả năng cung cấp và truy xuất đến 1 tập hợp hàm hãy dùng và dùng để trao đổi dữ liệu ứng dụng. Khi đó nó sẽ đóng vai trò trung gian để kết nối ứng dụng hoạt động trơn tru, đơn giản hơn nhiều.
Từ khái niệm cụm từ Application Programming Interface viết tắt là API sẽ được giải thích nghĩa từng từ như sau:
- Application: Đây có thể là những ứng dụng bạn sử dụng trên thiết bị điện tử của mình hay một phần mềm nào đó.
- Programming: Các nhà phát triển sẽ sử dụng API để viết phần mềm phù hợp với thiết bị triển khai.
- Interface: Là cách thức mà bạn tương tác với ứng dụng ra sao.
Một số ví dụ cụ thể để hiểu API là gì?
Để giúp bạn hiểu rõ hơn về API là gì bạn hãy tìm hiểu một số ví dụ cụ thể như sau nhé.
Ví dụ 1:
Bạn đang sở hữu 1 tài khoản Facebook mạng xã hội cá nhân của mình. Lúc này bạn muốn thực hiện đăng nhập bằng tài khoản này vào các trang web khác không do Facebook kiểm soát. Chẳng hạn như Quora, Instagram, TikTok,…
Khi đó bạn cần làm thế nào để các trang web này biết được thông tin tài khoản của bạn. Trang web cần phải tạo ra 1 API đăng nhập tài khoản Facebook và các web đó sẽ tìm đến API Facebook. Sau đó Facebook sẽ thực hiện xác thực danh tính tài khoản của bạn chứ không phải trang web mà bạn muốn truy cập.
Ví dụ 2:
Bạn có thể đặt vé máy bay dễ dàng trên các website của hãng phát hành. Thế nhưng trong trường hợp bạn đặt vé qua bên thứ 3 như Traveloka thì sao? Dịch vụ du lịch Traveloka sẽ tương tác với API của hãng hàng không. Sau đó họ sẽ lấy dữ liệu về tất cả các chuyến bay, giá vé, số ghế,… Dữ liệu này tiếp đến sẽ chuyển đến khách hàng một cách nhanh chóng nhất khi họ có thông tin.
Cách thức hoạt động của API
Khi biết được API là gì rồi bạn hãy tìm hiểu thêm về cách thức hoạt động của phương thức này nhé. API sẽ chủ yếu hoạt động theo 4 cách cơ bản chính sau:
API Soap
Với cách này API sẽ sử dụng giao thức truy cập đối tượng đơn giản nhất. Khi đó máy chủ và máy khách trao đổi thông tin bằng xML.
API RPC
API RPC còn gọi là lệnh gọi thủ tục từ xa và máy khách, máy chủ sẽ tương tác với nhau. Máy khách sẽ thực hiện 1 hàm trên máy chủ và máy chủ sẽ gửi kết quả phản hồi cho máy khách.
API Websocket
API Websocket hoạt động theo cách hỗ trợ giao tiếp giữa máy khách và máy chủ. Lúc này máy chủ có thể gửi thông điệp gọi lại cho những máy khách được kết nối. Khi đó khiến API Websocket hoạt động hiệu quả, trơn tru hơn so với loại API REST.
API REST
Đây là loại API được dùng phổ biến và phát triển nhất hiện nay. Chúng sẽ tạo ra nhiều hiệu quả khi sử dụng cách thức hoạt động của loại API này.
Đánh giá API có tốt và đáng sử dụng không?
Để biết được API có tốt nên dùng hay không thì bạn hãy đến với đánh giá ưu, nhược điểm sau đây nhé. Cụ thể:
Ưu điểm
API được sử dụng nhiều hiện nay khi chúng sở hữu nhiều ưu điểm nổi bật như sau:
- API có thể sử dụng mọi lúc mọi nơi để giúp người dùng tối ưu hóa trải nghiệm sử dụng phần mềm. Chỉ cần thiết bị điện tử của bạn có kết nối internet là có thể sử dụng ngay rồi.
- Giao tiếp API thực hiện 2 chiều nên thông tin tiếp nhận có độ chính xác cao.
- Khả năng đem đến những giải pháp phát triển phần mềm mới cho các nhà lập trình sử dụng.
- Cấu hình đơn giản, dễ sử dụng, có mã nguồn mở.
- Hỗ trợ sử dụng đa dạng MVC như: model binder, IoC container, action result, filter, dependency injection,…
- Không độc hại, sử dụng thân thiện với người dùng.
- Có thể sử dụng được hầu hết các ứng dụng của điện thoại, desktop, website,…
- Sử dụng linh hoạt khi định dạng dữ liệu trả về client: Json, XML,…
- Khả năng xây dựng nhanh chóng HTTP service: caching, versioning, content formats, URI, request/response headers,…
Nhược điểm
Mặc dù có nhiều ưu điểm nhưng API vẫn có một số nhược điểm đáng chú ý như sau:
- Chi phí phát triển, nâng cấp, vận hành khá cao, tốn thời gian.
- Đòi hỏi kiến thức chuyên ngành sâu mới có thể sử dụng hiệu quả công cụ này.
- Người dùng phải có kinh nghiệm về backend tốt.
- Có thể sẽ gặp vấn đề về bảo mật khi hệ thống bị tấn công nếu không giới hạn điều kiện kỹ.
- Web API chỉ mới hỗ trợ mặc định GET, POST chứ chưa hoàn toàn là RESTful service.
Ứng dụng của API thường được dùng ở đâu?
Việc tìm hiểu về API là gì sẽ cho biết chúng được ứng dụng ở đâu khi khám phá thông tin. Thường công cụ API này sẽ sử dụng vào một số trường hợp sau:
Web API
Web API là 1 hệ thống API được sử dụng trong website và chúng sẽ cho phép bạn kết nối dữ liệu. Ngoài ra chúng còn cho phép lấy dữ liệu hoặc cập nhập cơ sở dữ liệu. Ví dụ như bạn có thể dùng plugin Vbee- Text To Speech để gọi API tự động từ website vbee.vn về trang web của mình. Sau khi thực hiện thao tác hệ thống sẽ tự động trả về giọng đọc nhân tạo tự động theo bài viết.
API trên hệ điều hành
Một ứng dụng khác của API thường thấy đó là trên các hệ điều hành. Windows, Linux là hệ điều hành có rất nhiều API sử dụng. Khi đó họ sẽ cung cấp các tài liệu API là các hàm, phương thức hay giao thức kết nối. Điều này sẽ giúp các lập trình viên có thể tạo ra phần mềm ứng dụng tương tác trực tiếp với hệ điều hành.
Thư viện phần mềm và ứng dụng framework
Đối với trường hợp này API sẽ mô tả, quy định các hành động mong muốn mà các thư viện cung cấp. Một API sử dụng có nhiều cách triển khai hiệu quả khác nhau. Chúng sẽ giúp 1 chương trình viết bằng ngôn ngữ này hoặc 1 ngôn ngữ khác đơn giản nhất. Ví dụ bạn dùng Php để yêu cầu thư viện sử dụng tạo ra file PDF được viết bằng C++.
Một số khái niệm xung quanh liên quan đến API
Một số khái niệm thường được liên quan đến API là gì mà bạn có thể quan tâm như: Rest API, API Key và Web API là gì? Cùng Sforum tìm hiểu chi tiết hơn dưới đây:
Rest API là gì?
REST là viết tắt của cụm từ REpresentational State Transfer trong tiếng Anh thường thất. Chúng là một dạng chuyển đổi cấu trúc của dữ liệu được ra mắt năm 2000. Công cụ này được sáng lập với tiến sĩ Roy Thomas Fielding nổi tiếng.
Rest API được coi là 1 phong cách kiến trúc sử dụng để thiết kế cho các ứng dụng dưới dạng kết nối. Khi đó nó sẽ sử dụng HTTP ở dạng đơn giản để tạo ra giao tiếp giữa các máy với nhau.
Web API là gì?
Web API là 1 phương thức sử dụng để cho phép các ứng dụng khác nhau có thể giao tiếp được với nhau. Chúng sẽ giao tiếp bằng cách trao đổi dữ liệu qua lại giữa các hệ thống phần mềm. Khi đó dữ liệu được Web API trả lại dưới dạng JSON hoặc XML qua giao thức HTTP hoặc HTTPS.
API Key là gì?
API Key là một loạt các từ khóa sử dụng để cấp quyền cho các ứng dụng, phần mềm. Dạng từ khóa này sẽ tạo ra sự liên kết để chúng có thể làm việc với nhau hiệu quả hơn.
API Gateway là gì?
API Gateway là dạng cổng trung gian và duy nhất để tới được các hệ thống microservices của bạn. Công cụ này sẽ nhận lấy các requests từ phía client rồi tiến hành chỉnh sửa, xác thực. Tiếp đến chúng sẽ điều hướng đến các API cụ thể nằm trên các services ở phía sau.
API Gateway ngoài nhiệm vụ là proxy request thì nó còn đảm nhiều vai trò khác. Có thể kế đến như: bảo mật API, analytics số lượng requests, monitoring,… Ngoài ra nó còn có khả năng đảm bảo tình trạng của hệ thống ở phía sau hoạt động hiệu quả hơn.
Điểm nổi bật của Web API là gì?
Web API hỗ trợ đầy đủ restful các phương thức như nhận, đăng nhập, cài đặt hoặc xóa dữ liệu. Sử dụng công cụ này sẽ giúp xây dựng các HTTP service đơn giản, nhanh chóng hơn nhiều. Chúng làm được điều đó là bởi vì có những điểm nổi bật dễ nhận thấy như sau:
Tự động hóa sản phẩm
Web API sẽ giúp bạn quản lý các công việc một cách tự động hóa. Khi đó chúng sẽ giúp quản lý công việc, cập nhập công việc để tạo năng suất, hiệu quả cao hơn.
Linh động sử dụng ở mọi tình huống
Một điểm nổi bật tiếp theo của công cụ này đó là có khả năng tích hợp linh động. API sẽ cho phép lấy nội dung từ bất kỳ website, ứng dụng nào đó dễ dàng dạng khi được cho phép. Điều này sẽ giúp tăng trải nghiệm người dùng hiệu quả hơn nhiều.
Bên cạnh đó API hoạt động như 1 chiếc cổng, chúng cho phép chia sẻ thông tin được chọn. Nhưng chúng vẫn có khả năng tránh được các yêu cầu không mong muốn.
Thông tin được cập nhập ở thời gian thực
API sử dụng có chức năng thay đổi, cập nhập thông tin theo thời gian thực tế. Với tính năng này sẽ giúp dữ liệu được truyền đi nhanh hơn, thông tin có chính xác hơn. Đồng nghĩa với việc sử dụng dịch vụ sẽ được cung cấp linh hoạt hơn.
Có tiêu chuẩn, điều khoản chung dễ sử dụng
Bất kỳ cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức nào cũng có thể điều chỉnh nội dung dịch vụ họ chọn. Công cụ này hỗ trợ đầy đủ các phần MVC như: action result, filter, routing, controller, model binder, IoC container,,…
Web API hoạt động hiệu quả như thế nào?
Web API có cách thức hoạt động khá hiệu quả, đơn giản với các bước cụ thể như sau:
- Bước 1: Đầu tiên phần mềm sẽ xây dựng URL API để bên thứ ba có thể gửi request dữ liệu đến máy chủ. Các dữ liệu này cung cấp nội dung, dịch vụ cần thiết thông qua giao thức HTTP hoặc HTTPS.
- Bước 2: Tại web server cung cấp nội dung, các ứng dụng sẽ kiểm tra xác thực nếu có. Sau đó nó tìm đến tài nguyên thích hợp để tạo nội dung có trả về kết quả. Server trả kết quả về có định dạng JSON hoặc XML thông qua giao thức HTTP/HTTPS.
- Bước 3: Tại ứng dụng website, di động dữ liệu JSON/XML sẽ được parse để lấy data. Khi có dữ liệu cần thiết rồi chúng sẽ thực hiện tiếp các hoạt động lưu dữ liệu, hiển thị dữ liệu,…
Mức độ bảo mật của API như thế nào?
Nếu sau khi tìm hiểu API là gì chắc chắn bạn sẽ thắc mắc chúng có hoạt động an toàn không. Điều này bạn có thể hoàn toàn yên tâm khi sử dụng giao diện API này. Bởi vì dữ liệu trong thiết bị của bạn không bao giờ chuyển hoàn toàn đến máy chủ. Khi đó máy chủ chỉ cung cấp lại đúng thông tin bạn yêu cầu. Do đó độ bảo mật rất cao và không có lỗ hổng bảo mật trong hệ thống này.
Tổng kết những điều cần nên biết về API
Với những thông tin tổng hợp trên nếu bạn chưa hiểu về API thì hãy tham khảo nội dung này sẽ. Sẽ có 4 điều cơ bản chính mà bạn cần biết về API đó là gồm:
- Các nhà phát triển ứng dụng sẽ làm việc với API để tạo ra phần mềm hoặc ứng dụng là chủ yếu. Điều đó rất hiếm khi những end user tương tác trực tiếp đến API.
- API sẽ hoạt động như 1 chiếc cổng giúp các công ty chia sẻ thông tin cần thiết được chọn. Những thông tin chia sẻ này vẫn tránh được những yêu cầu không mong muốn khi lựa chọn.
- API sẽ làm cuộc sống của bạn trở nên tốt hơn để trải nghiệm các tiện ích của nhu cầu đời sống. Từ đó sẽ giúp bạn tìm kiếm được thông tin cần thiết, quan trọng đối với mình.
- Các doanh nghiệp là người xây dựng nên API. Ví dụ ứng dụng Zalo Pay, ví Momo là những nền tảng được xây dựng từ các API do ngân hàng cung cấp.
